Jarida la African Leadership Magazine linaangazia mgongano mkubwa unaoukumba sekta ya madini barani Afrika: licha ya sekta hiyo kuingiza mapato makubwa, utajiri huo mara nyingi hauwanufaishi moja kwa moja wanajamii wa maeneo yanayozungukwa na migodi.Wachambuzi mbalimbali yameianisha sababu za uwepo wa umaskini katika maeneo ya uchimbaji wa madini katika machapisho mbalimbali ikiwa ni pamoja
MAPATAO YA MADINI KUTOGUSA JAMII
Ripoti hiyo inaonyesha kuwa sehemu kubwa ya faida hupokelewa na makampuni ya kimataifa na viongozi wa kisiasa, hali inayosababisha ukosefu mkubwa wa usawa na kutengwa kwa jamii zinazokaa karibu na migodi.
Watu hawa mara nyingi huishi katika umasikini, bila huduma bora za afya, elimu, au miundombinu, licha ya kuishi kwenye maeneo yenye utajiri mkubwa wa rasilimali.
Aidha, ukosefu wa uwazi na uwajibikaji katika usimamizi wa mapato umekuwa kichocheo kikuu cha ufisadi na matumizi mabaya ya fedha zilizopaswa kwenda kwenye maendeleo ya jamii. Jarida hilo linatoa wito wa mabadiliko ya sera kwa haraka, kuimarishwa kwa mifumo ya kisheria, na kuwekwa kwa mifumo ya mgawanyo wa mapato inayojumuisha jamii. Linasisitiza umuhimu wa kuhakikisha sekta ya madini inachangia si tu pato la taifa, bali pia kuboresha maisha ya watu wanaoishi kwenye maeneo yanakotolewa rasilimali hizo.
UHARIBIFU WA MAZINGIRA
Pia shughuli za uchimbaji madini husababisha uharibifu mkubwa wa mazingira, ikiwa ni pamoja na uharibifu wa ardhi, uchafuzi wa maji, na ukataji wa misitu. Kuondolewa kwa mimea na tabaka la juu la udongo wakati wa uchimbaji madini hupelekea kupotea kwa ardhi yenye rutuba, kupunguza uzalishaji wa kilimo na kuhatarisha usalama wa chakula.
Kemikali hatari zinazotumika katika michakato ya uchimbaji madini hushawishi vyanzo vya maji jirani, kuathiri viumbe vya maji na kufanya maji yasiyofaa kwa jamii za maeneo hayo. Ukataji wa misitu kwa ajili ya kufungua maeneo ya uchimbaji madini huharibu makazi ya wanyamapori na kuathiri mfumo wa ikolojia.
Uharibifu huu wa mazingira unaathiri moja kwa moja maisha ya watu wa eneo hilo, hasa wale wanaotegemea kilimo na uvuvi, na kusukuma wengi katika umasikini zaidi. Uharibifu wa rasilimali za asili hupunguza aina za viumbe na kuharakisha mabadiliko ya tabianchi.
Mbinu endelevu za uchimbaji madini na sheria kali za mazingira zinahitajika haraka ili kulinda mazingira na kuunga mkono ustawi wa jamii. Kama mwanamazingira Rachel Carson alivyosema, "Katika asili, hakuna kitu kinachejitenga."
AFYA NA USALAMA KATIKA MIGODI
Jamii zinazozunguka maeneo ya uchimbaji madini zinakumbwa na hatari kubwa za kiafya kutokana na kufichuliwa na kemikali hatari na vumbi, jambo linalozidishwa na ukosefu wa huduma bora za afya. Magonjwa ya kupumua, matatizo ya ngozi, na magonjwa yanayotokana na maji machafu ni kawaida kutokana na mazingira yaliyochafuliwa.
Zaidi ya hayo, ajira ya watoto katika maeneo ya uchimbaji madini inaleta wasiwasi mkubwa wa maadili na afya, kwani watoto wanakumbwa na mazingira hatarishi ya kazi.
ScienceDirect inasisitiza umuhimu wa ulinzi bora wa afya na msaada wa kijamii. African Leadership Magazine inasema, “Kulinda afya ya jamii ni muhimu kwa uchimbaji madini endelevu.” Human Rights Watch inaitaka serikali zitekeleze sheria za ajira ya watoto kwa ukali zaidi kulinda watu maskin
RUSHWA NA UDHAIFU WA VIONGOZI
Uongozi dhaifu na ufisadi katika sekta ya uchimbaji madini hupunguza usambazaji sawa wa faida. Sheria zisizofaa na ukosefu wa uwazi husababisha matumizi mabaya ya rasilimali, na kuwapotezea jamii fursa za maendeleo. Ufisadi hupeleka fedha mbali na huduma za umma, kueneza ukosefu wa usawa na umasikini.
Bila uwajibikaji, utajiri wa madini mara chache huifikia jamii zilizoathirika zaidi. Tume ya Haki za Binadamu ya Afrika Kusini inasema, “Uongozi bora si tu kuhusu sheria bali ni haki na usawa katika utekelezaji.” Kuimarisha usimamizi na kukuza uwazi ni muhimu kulinda haki za jamii na kuhakikisha maendeleo endelevu.
Viongozi na mashirika mbalimbali wanatambua changamoto katika uongozi wa uchimbaji madini na athari kwa jamii. Tume ya Haki za Binadamu ya Afrika Kusini inaonyesha umuhimu wa haraka wa uongozi bora na ushiriki wa jamii kikamilifu ili kuhakikisha faida za madini zinawafikia watu wa maeneo hayo.
MITAZAMO WA VIONGOZI NA WADAU AFRIKA
Human Rights Watch pia inasisitiza uwajibikaji na uwazi kama muhimu katika kulinda haki za binadamu katika maeneo ya uchimbaji.
Kama Tume ya Haki za Binadamu ya Afrika Kusini inavyosema, “Ushiriki wa maana wa jamii ni muhimu kwa mazoea endelevu na yenye haki ya uchimbaji madini.” Ushirikiano ni muhimu kushughulikia changamoto hizi kwa ufanisi.
Kama una Taarifa, Habari, Tangazo n.k Wasiliana nasi kupitia shinyapress@gmail.com au +255 788 469 464
