JAMII YASIMAMIA USALAMA WA WATOTO KATIKA AFYA SHULE YA MSINGI RWAMISHENYE

Eneo la dampo lililopo karibu na  maeneo ya jamii likiwa na taka  zinatakiwa kuondolewa kuepuka mlipuko.

 

Na Mutayoba Arbogast, Bukoba

KATIKATI ya kata ya Rwamishenye katika manispaa ya Bukoba mkoani Kagera, jamii ilikusanyika kwa pamoja kushughulikia suala kubw ambalo  dampo hatari lililo karibu na shule ya msingi Rwamishenye. 

Kwa muda wa miezi nane wazazi na jamii waliishi kwa hofu huku dampo hilo likihatarisha afya na usalama wa watoto wadogo wanaosoma shuleya msingi ya Rwamishenye na shule ya awali  ya Umoja.

“Jukumu la kumlinda mtoto dhidi ya kitendo chochote kinachoweza kuathiri ukuaji wake kiakili, kimwili na kisaikolojia, kimsingi ni jukumu la wazazi na walezi lakini kwa ujumla ni jukumu la jamii nzima na hivyo basi haja ya ushirikiano kati ya wadau wote ili kuhakikisha watoto wanakuwa salama na kulindwa dhidi ya madhara, ikiwa ni pamoja na aina zote za ukatili," abasisitiza Davis Gisuka, mtaalam wa sayansi ya elimu ya makuzi ya watoto anayefanya kazi na Shirika la Children in Crossfire Tanzania.

Wakazi waliripoti matukio ya kuhuzunisha ya watoto wakicheza katikati ya takataka, wakitafuta vifaa vya kuchezea na  hata vyakula kama mikate iliyotupwa, bila kujali hatari zinazowanyemelea.

 "Mara nyingi niliona watoto wadogo wakicheza, wakitafuta  vitu na pakiti za biskuti na vitu vingine, na nimekuwa nikiwafukuza, wakati mwingine bila mafanikio," alisema mkazi mmoja  wa eneo hilo ambaye hakupenda jina lake kutajwa.

 Mwenyekiti wa mtaa wa National Housing, kata ya Rwamishenye, David Dominick alisisitiza haja ya haraka ya hatua za kuwalinda watoto hao. "Tunafahamu hali hii, na tumeanzisha vikundi vya doria ili kuepusha watoto kufika kwenye uchafu, kwani tunajua matokeo yake," Dominick alisisitiza.

Kutokana na uingiliaji kati wa Mkuu wa Wilaya ya Bukoba na timu yake, hali ya uchafu ilishughulikiwa, na dampo hilo likasafishwa. "Zoezi la kuzoa taka katika maeneo yote ya muda linaendelea na tunamaliza lile la kata ya Rwamishenye tulilolisafisha kwa ustadi" alitangaza Joseph Tambuko, Mkuu wa Idara a Taka na Usafi wa Mazingira Manispaa ya Bukoba.

Hata hivyo, hatari zinazoletwa na sehemu za kutupa taka zilizowekwa vibaya huenea zaidi ya hatari za mara moja za madhara ya kimwili. Taka zisipozolewa au kuharibiwa zinaweza kusababisha kuenea kwa magonjwa kama vile kipindupindu, kama ilivyoshuhudiwa Kagera na mikoa jirani.

Dr Paul  Ngwakum wa UNICEF,aliripoti kesi 200,000 na zaidi ya vifo 3,000 katika janga la kipindupindu katika nchi kumi.

Alivitaja visababishi vikubwa  kuwa ni pamoja na usafi duni wa mazingira, ukosefu wa maji, mabadiliko ya hali ya hewa nk.

Zaidi ya hayo, kuwepo kwa harufu na uchafu kutoka kwa machinjio iliyo karibu kulizidisha hatari za kimazingira zinazoikabili jamii.Watoto, haswa walio na umri wa miaka 0 hadi 8, wako hatarini zaidi  kwa sababu ya umri wao mdogo na  mifumo ya kinga.  hewa chafui na vitu vyenye sumu kutokana na taka zinazooza kunaweza kusababisha matatizo ya kupumua kama vile pumu.

 Zaidi ya hayo, kuwepo kwa taka kunaweza kuathiri vibaya ustawi wa kiakili na kisaikolojia wa watoto. Kuishi karibu na maeneo kama hayo kunaweza kuzua hisia za woga, wasiwasi, na ukosefu wa usalama, na hivyo kuathiri ubora wa maisha na uwezo wao wa kufikiri.

Kushughulikia athari za sehemu za kutupia taka zilizowekwa vibaya kunahitaji mikakati ya kina ya usimamizi wa taka na ushirikishwaji wa jamii. Mbinu sahihi za utupaji taka, ikiwa ni pamoja na kuchakata na kutengeneza mboji, zinaweza kupunguza uchafuzi wa mazingira na kupunguza hatari za kiafya kwa watoto na jamii kwa jumla.

Utekelezaji wa kanda za bafa kati ya maeneo ya makazi na dampo, pamoja na kutekeleza kanuni kali za utupaji na ufuatiliaji wa taka, kunaweza kuzuia uanzishwaji wa dampo hatari karibu na shule na maeneo mengine nyeti.

Mipango ya kielimu inayolenga kuongeza ufahamu kuhusu hatari za mahali pa kutupia taka na kukuza mbinu sahihi za udhibiti wa taka inapaswa kutekelezwa katika shule na jamii.

Kwa kuwawezesha wakazi kwa maarifa na rasilimali, jamii inaweza kufanya kazi kwa pamoja ili kujenga mazingira salama na yenye afya kwa watoto kustawi. Katika muktadha wa jitihada za hivi karibuni za kukabiliana na athari za kimazingira zinazotokana na upotevu wa eneo la dampo katika Manispaa ya Bukoba,

Inadhihirika kuwa mbinu ya pamoja inayohusisha wazazi, walezi, mamlaka za mitaa, na jumuiya pana ni muhimu katika kulinda afya na usalama wa raia wetu wachanga zaidi

 Kupitia uangalifu endelevu na juhudi za ushirikiano, mazingira salama yanaweza kukuzwa kwa watoto kujifunza, kucheza, na kukua katikati ya changamoto zinazoletwa na miradi kama vile kituo kinachopendekezwa cha kutupa takataka katika kijiji cha Nyanga, katika manispaa hiyo ya Bukoba. 

Sheria ya Mtoto kwa Tanzania bara, imezipa mamlaka serikali za mitaa, kulea kulinda na kutunza watoto kati halmashauri zao. Kwa hiyo madiwani wakiwa na mwenyekiti wao au meya, ndio viongozi wa kisiasa wanaotakiwa kushirikiana na wazazi, walezi na jamii kuwalea watoto katika ngazi ya kata hadi halmashauri. 

Programu Jumuishi ya Taifa wa Malezi, Makuzi na Maendeleo ya Awali ya Mtoto  (PJT-MMMAM), wa mwaka 2021/22 hadi 2025/26, unasisitiza kutatua changamoto zinazowakabili watoto wa umri wa miaka 0 hadi 8, kwani inatambulika wazi kuwa, watoto wanaoshindwa kupitia hatua za ukuaji wa mapema, hawatafikia ukuaji wao kamili na hivyo kushindwa kutimiza ndoto zao katika maisha.