MAHUBIRI YA DINI NA ATHARI ZAKE KWENYE SIASA ZA BARA LA AFRIKA"

 

Na mwandishi wetu.

Mahubiri ya Kikristo katika kusini mwa  Jangwa la Sahara yana mchango mkubwa katika kushawishi ushiriki wa watu katika siasa.Mahubiri huunda muktadha wa kiimani unaowasaidia waumini kutathmini matatizo ya kijamii kama vile umaskini, ukosefu wa haki, au rushwa.Pia mahubiri hutoa msukumo wa ndani wa kuhusika kwenye shughuli za kijamii na kisiasa, kama vile upigaji kura, uanaharakati, au hata kugombea nafasi za uongozi.

Aidha,kuna tofauti za kimafundisho kati ya madhehebu — kwa mfano, makanisa ya Kikatoliki na Kiprotestanti huelekeza zaidi kwenye majukumu ya jamii kwa pamoja, wakati makanisa ya Kipentekoste mara nyingi huyasisitizia mabadiliko ya mtu binafsi kama msingi wa mabadiliko ya kijamii.

Hata mahubiri yasiyozungumzia siasa moja kwa moja, huwapa waumini mitazamo ya kuelewa masuala ya kijamii, na hivyo kuwaongoza kufikiria nafasi yao katika kushiriki au kuleta mabadiliko kwenye jamii zao.

Waandishi wa kitabu From Pews to Politics — Gwyneth H. McClendon na Rachel Beatty Riedl — wanabainisha kuwa yako makundi manne ya waumini wa kanisa yanayolengwa katika mahuburi ya dini katika ushiriki  wa siasa kulingana na imani zao kuhusu uwezekano wa mabadiliko katika jamii na nani anayehusika na matatizo ya kijamii ambayo ni.

Kundi la kwanza linajumuisha Wafanyaji wa Mabadiliko kwa Wenye Mamlaka, ambao wanaamini kwa kiwango cha juu kuwa mabadiliko yanawezekana na wanahusisha matatizo ya kijamii na uwajibikaji wa pamoja wa jamii nzima; hawa hujihusisha kikamilifu katika juhudi za kisiasa na kijamii. 

Kundi la pili ni Wachezaji wenye mamlaka wa mifumo, ambao pia wanaamini mabadiliko yanawezekana lakini wanachukulia matatizo ya jamii kuwa ni matokeo ya juhudi au makosa ya mtu binafsi; kwao, mafanikio hupatikana kupitia juhudi za mtu binafsi ndani ya mfumo uliopo. 

Kundi la tatu ni wafanyaji mabadiliko kwa waliosita, ambao hawaamini sana uwezekano wa mabadiliko lakini wanatambua kuwa matatizo ni ya kijamii na yanahitaji suluhisho la pamoja; kundi hili huonyesha shauku ya mabadiliko lakini hukosa msukumo wa kushiriki kikamilifu. 

Kundi la mwisho ni Wachezaji Waliosita juu ya Mifumo, ambao hawaamini kabisa kuwa mabadiliko yanawezekana na wanahusisha matatizo na mtu binafsi; hawa hujiondoa katika ushiriki wa kisiasa na kijamii, wakiona kuwa hakuna faida ya kushiriki. Uainishaji huu unatoa mwanga kuhusu namna ujumbe wa kidini unavyoweza kuathiri mtazamo wa waumini kuhusu nafasi yao katika kushiriki kuleta mabadiliko katika jamii.

Makanisa ya Kipentekoste husisitiza mabadiliko ya mtu binafsi kama njia ya kuleta mabadiliko ya kijamii, kwa kuelekeza mahubiri yao kwenye sababu na suluhisho la matatizo katika ngazi ya mtu mmoja. Kwa upande mwingine, makanisa ya Kiprotestanti ya kawaida (mainline Protestant) na ya Kikatoliki hulenga zaidi masuala ya kimuundo na kitaasisi, wakihimiza hatua za pamoja katika jamii ili kushughulikia changamoto mbalimbali.

Katika kitabu Religious Sermons and Political Participation in Africa, waandishi Gwyneth H. McClendon na Rachel Beatty Riedl wanabainisha:

“Wakati mahubiri ya Kipentekoste yalisisitiza nguvu ya mtu binafsi kuleta mabadiliko duniani na kuweka chanzo cha matatizo ya kidunia ndani ya mtu huyo mwenyewe, mahubiri ya Kikatoliki na Kiprotestanti yaliibua mashaka kuhusu uwezo wa mtu binafsi kuleta mabadiliko na mara nyingi zaidi yalihusisha matatizo ya kidunia na taasisi pamoja na mahusiano yaliyo nje ya mtu binafsi.”

Hapa nchini Tanzania,Askofu Josephat Gwajima, kiongozi wa Kanisa la Ufufuo na Uzima, amekuwa na msimamo mkali kuhusu matukio ya utekaji na kupotea kwa watu nchini Tanzania. Katika mahojiano yake na vyombo vya habari na kupitia ibada iliyofanyika  jumapili ya Juni 1,2025 kwenye kanisa lake  lililopo Ubungo, Dar es Salaam, alieleza wasiwasi wake kuhusu hali ya usalama nchini na kuhimiza vyombo vya dola kuchukua hatua madhubuti ili kukomesha matukio hayo.

Baadhi ya viongozi wa dini nchini Tanzania wamejikuta wakikumbana na madhira mbalimbali kutokana na kutoa kauli zenye mwelekeo wa kisiasa. Hapa chini ni baadhi ya viongozi hao na aina ya madhira waliyopata

Askofu Josephat Gwajima

• Kauli za Kisiasa: Askofu Gwajima, ambaye pia ni Mbunge wa Kawe kupitia Chama Cha Mapinduzi (CCM), amekuwa akitoa maoni yenye mwelekeo wa kisiasa kupitia mahubiri yake.Madhira: Mnamo Juni 2025, Wizara ya Mambo ya Ndani ya Nchi ilifuta usajili wa kanisa lake, Glory of Christ Tanzania Church (Kanisa la Ufufuo na Uzima), kwa madai ya kutumia mahubiri kuchochea chuki na kuichonganisha serikali na wananchi

• kwa mujibu wa barua rasmi kutoka Wizara ya Mambo ya Ndani ya Nchi ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania, kanisa la Glory of Christ Tanzania Church @ Kanisa la Ufufuo na Uzima limefungwa rasmi kwa sababu zifuatazo:

   Sababu za Kufungwa kwa Kanisa:

  1. Mahubiri Yenye Mwelekeo wa Kisiasa:

     • Kupitia vyombo vya habari na mitandao ya kijamii, kiongozi wa kanisa hilo ameonekana akitoa mahubiri yenye mwelekeo wa kisiasa.Mahubiri hayo yalionekana kuwa na nia ya kuichonganisha Serikali na wananchi, jambo ambalo ni kinyume cha sheria.

  2. Uvunjaji wa Sheria ya Jumuiya (Sura ya 337):

     • Mhubiri ametenda matendo yanayokwenda kinyume na Kifungu cha 17 kisomwa pamoja na kifungu cha 39 cha Sheria ya Jumuiya (Sura ya 337) iliyofanyiwa marekebisho mwaka 2019.Vitendo hivyo vinaweza kuathiri usalama na utulivu wa nchi.

  3. Mamlaka Kutekeleza Sheria:

  • Kwa mujibu wa mamlaka waliyopewa chini ya kifungu husika, Wizara imeamua kusitisha usajili wa kanisa hilo kuanzia tarehe 02 Juni 2025.Hii ina maana kuwa shughuli zote za kanisa hilo zimesitishwa rasmi kuanzia tarehe hiyo.

 Mchungaji Christopher Mtikila (Marehemu)Kauli za Kisiasa: 

Mchungaji Mtikila alikuwa kiongozi wa chama cha Democratic Party (DP) na alikuwa akitoa kauli kali dhidi ya serikali, akitaka kuvunjwa kwa Muungano wa Tanganyika na Zanzibar na kuwataka wageni waondoke nchini.Madhira: Alikumbana na misukosuko ya kisiasa, ikiwemo kukamatwa mara kwa mara na kushitakiwa kwa makosa mbalimbali ya kisiasa. 

Baraza la Maaskofu Katoliki Tanzania (TEC)Kauli za Kisiasa: 

TEC ilitoa waraka wa kichungaji uliokosoa baadhi ya sera za serikali ya awamu ya tano, ikiwemo kukandamizwa kwa uhuru wa vyombo vya habari na haki za binadamu.Madhira: Waraka huo ulipingwa vikali na baadhi ya viongozi wa serikali, na maaskofu walikumbana na shutuma za kuingilia masuala ya kisiasa.

 Viongozi wa Dini Waliotoa Maoni Kuhusu Utekaji

• Kauli za Kisiasa: Baadhi ya viongozi wa dini walitoa maoni yao kuhusu matukio ya utekaji na kupotea kwa watu, wakitaka serikali ichukue hatua za haraka kuchunguza na kutoa taarifa kwa umma.Madhira: Ingawa hakuna madhira ya moja kwa moja yaliyoripotiwa, kauli zao zilionekana kama changamoto kwa serikali na ziliibua mjadala mpana katika jamii. 

Viongozi wa Dini aliokumbana na Onyo la Serikali

• Kauli za Kisiasa: Rais wa zamani Jakaya Kikwete aliwatahadharisha viongozi wa dini dhidi ya kuchanganya dini na siasa, akisema kuwa kufanya hivyo kunaweza kusababisha migawanyiko katika jamii.Madhira: Ingawa hakukuwa na adhabu rasmi, onyo hilo lilikuwa wazi kwa viongozi wa dini kujiepusha na kutoa kauli za kisiasa

Kama una Taarifa, Habari, Tangazo n.k Wasiliana nasi kupitia shinyapress@gmail.com au +255 788 469 464